Tobb: 2022’de Yüksek Teknoloji Üreten Sanayi Tesislerinin Oranı ve Büyük Firmaların İstihdamdaki Payı Düştü

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) verilerine göre; 2022 yılında yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 2,38’den yüzde 2,31’e geriledi. Orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 24,3’ten yüzde 23,73’e geriledi. Orta-düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 30,57’den yüzde 30,26’ya geriledi. Aynı dönemde büyük firmaların istihdamdaki payı yüzde 36,60’tan yüzde 36,49’a geriledi.

TOBB, 2022 yılı sanayi kapasite raporu istatistikleri bugün açıklandı. Buna göre; 2021’de 85 bin 790 olan kapasite raporu sayısı, 2022’de yüzde 11,67 artarak 95 bin 804’e yükseldi. aşağıdakiler:

“2022 SONUNDA 95.804 ADET GÜNCEL SANAYİ KAPASİTE RAPORU VAR:2021’de 85 bin 790 olan kapasite raporu sayısı, 2022’de yüzde 11,67 artarak 95 bin 804 oldu. Bu raporların ilgili olduğu üretim tesislerinin yüzde 44,70’inde 1-9 arasında, 39,20’de 10-49 arasında yüzde 50-99 arasında yüzde 7,80, yüzde 5,75 ile 100-249 arasında, yüzde 2,55 ile 250’den fazla çalışanı var.

SANAYİ KAPASİTESİ RAPORLU TESİSLERDEKİ TOPLAM ÇALIŞAN SAYISI GEÇEN YILA GÖRE YÜZDE 8,27 ARTTI: Toplam çalışanların yüzde 5,54’ü 1-9 çalışanı olan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 22,44’ü 10-49, yüzde 13,54’ü 50-99, yüzde 21,99’u 100-249, yüzde 36,49’u. Geri kalanlar ise 250 ve üzeri çalışanı olan tesislerde istihdam edilmektedir. 2022 yılında sanayi kapasite raporu bulunan tesislerde toplam çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 8,27 artarak 3 milyon 871 bin 480 oldu.

İLGİLİ RAPORLARA GÖRE EN YÜKSEK İSTİHDAM OLAN İSTANBUL: Güncel verilere göre istihdamın en fazla olduğu ilk beş il İstanbul (790 bin 646), Bursa (325 bin 682), İzmir (259 bin 311), Kocaeli (232 bin 883) ve Ankara (223 bin 307) oldu. En az çalışanın olduğu son beş il sırasıyla Iğdır (1.64), Hakkari (718), Ardahan (592), Tunceli (497), Bayburt (298) oldu.

BÜYÜK ŞİRKETLERİN İSTİHDAM PAYI DÜŞTÜ: 2021-2022 döneminde KOBİ ölçeğindeki sanayi şirketlerinin istihdamdaki payı yüzde 63,40’tan yüzde 63,51’e yükselirken, büyük şirketlerin payı yüzde 36,60’tan yüzde 36,49’a geriledi. 2021 yılına göre 2022 yılında sanayide istihdam artışı en yüksek iller; Bitlis (yüzde 52,90), Siirt (yüzde 44,27), Erzurum (yüzde 39,63), Şırnak (yüzde 38,57), Ardahan (yüzde 37,04).

SANAYİDE İSTİHDAMIN EN YÜKSEK AZALTILDIĞI İL YALOVA: 2021 yılına kıyasla 2022 yılında sektörde istihdam düşüşü en fazla olan iller; Yalova (yüzde 26,27), Bayburt (yüzde 24,75), Kırıkkale (yüzde 15,35), Karaman (yüzde 11,40), Tunceli (yüzde 11,09) olarak kaydedildi.

BÖLGELERE GÖRE SANAYİ İSTİHDAMININ EN YÜKSEK ARTTIĞI KUZEYDOĞU ANADOLU: Bölgeler bazında sanayi istihdamındaki artış Kuzeydoğu Anadolu’da yüzde 25,16, Ortadoğu Anadolu’da yüzde 24,02 ve Güneydoğu Anadolu’da yüzde 11,85 oldu. Sanayi istihdam artışının en düşük olduğu bölgeler; İstanbul (yüzde 4,51), Ege (yüzde 6,84) ve Doğu Marmara (yüzde 7,13).

DOĞU MARMARA’DA EN ÇOK MÜHENDİS ÇALIŞIYOR: 2022 yılı sonu itibarıyla endüstriyel tesislerde en çok mühendisin Doğu Marmara’da çalıştığı belirlendi. Doğu Marmara’da 43 bin 390, Batı Anadolu’da 42 bin 398, İstanbul’da 41 bin 393, Ege’de 26 bin 832 ve Akdeniz’de 12 bin 197 mühendis endüstriyel tesislerde istihdam ediliyor. Toplam çalışanların yüzde 5,07’si mühendis, yüzde 4,54’ü teknisyen, yüzde 6,18’i usta, yüzde 72,03’ü işçi ve yüzde 11,13’ü idari işçidir.

ENDÜSTRİYEL TESİS BAŞINA EN ÇOK ÇALIŞAN ÇANKIRI OLAN İL: 2022 yılı sonu itibarıyla sanayi tesislerinde ortalama 40,41 kişi istihdam ediliyordu. Sanayi tesisi başına düşen çalışan sayısının en fazla olduğu il Çankırı (107,45) oldu. Bunu Zonguldak (95,28), Bilecik (85,17), Tekirdağ (83,21), Bartın (82,65) iller izledi.

YÜKSEK, ORTA YÜKSEK, ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİ KAPSAMINDAKİ ENDÜSTRİYEL TESİSLERİN ORANI AZALDI: 2021-2022 döneminde yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 2,38’den yüzde 2,31’e geriledi. Orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 24,3’ten yüzde 23,73’e geriledi. Orta-düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 30,57’den yüzde 30,26’ya geriledi. Düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 42,75’ten yüzde 43,69’a yükseldi. 2022 yılsonu itibarıyla geçerli olan kapasite raporlarının 2.469 adedi yüksek teknoloji, 25.332 adedi orta-yüksek teknoloji, 32.300 adedi orta-düşük teknoloji ve 46.638 adedi düşük teknoloji olarak düzenlenmiştir.

EN KAPASİTELİ RAPOR İMALAT METAL İŞLERİNİN İMALATI KONUSUNDA HAZIRLANIR: 2022 yılsonu prestijiyle en yüksek kapasite raporu yüzde 11,40 ile ‘fabrika metal mamulleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)’ konusunda hazırlandı. Daha sonra en fazla kodlanan faaliyet kümeleri ise yüzde 10,33 ile ‘gıda ürünleri imalatı’, yüzde 8,98 ile ‘başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat imalatı’, yüzde 7,69 ile ‘tekstil ürünleri imalatı’, ‘kauçuk ve plastik ürünleri imalatı’ şeklindedir. yüzde 6,76 oranında gerçekleşti. En az kapasite raporu hazırlanan son beş faaliyet grubu; ‘tütün ürünleri imalatı (yüzde 0,08’), ‘diğer hizmet faaliyetleri (yüzde 0,03’), ‘balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği (yüzde 0,02)’, ‘ham petrol ve doğal gaz çıkarma (yüzde 0,02)’)’ ve ‘ormancılık ve endüstriyel ve yakacak odun üretimi (%0.002)’.

EN ÇOK RAPOR İSTANBUL’DA, ASGARİ RAPOR BAYBURT’TA YAPILDI: 2 022 yılı sonu itibariyle sanayi kapasite raporları en çok İstanbul’da, en az ise Bayburt’ta hazırlandı. Kapasite raporu en fazla olan ilk beş il sırasıyla İstanbul (27 bin 417), Ankara (6 bin 510), Bursa (6 bin 327) oldu. İzmir (5 bin 895) ve Konya (3 bin 957). Kapasite raporu en az olan son beş il ise sırasıyla Bayburt (21), Tunceli (38), Ardahan (41), Hakkari (43), Iğdır (53) olarak kaydedildi.

YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETLERİN EN ÇOK ÜRETİM TESİSLERİNE BULUNAN İL İSTANBUL: 2022 yılsonu prestijiyle 1.390 yabancı sermayeli şirket kapasite raporu yaptırdı. Yabancı sermayeli şirketlerin en fazla üretim tesisine sahip olduğu il ise İstanbul (255) oldu. Bunu Kocaeli (183), İzmir (179), Bursa (84) ve Tekirdağ (71) izledi. Faaliyet kümesine göre yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesisler 147 adet fabrikasyon metal eşya imalatı (makine ve teçhizat hariç)’, ‘başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat imalatı’ olmak üzere ilk 5’te yer almaktadır. ‘, 137 ile ‘kauçuk ve plastik ürünleri imalatı’ 131 ile.

ALMANYA YABANCI SERMAYELİ SANAYİ TESİS SAYISINDA BİRİNCİ SIRADA: Almanya yabancı sermayeli sanayi tesisi sayısında 247 ile birinci sırada yer aldı. Almanya’yı Hollanda (105), İtalya (54), Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda (51) ve İspanya (48) izledi.